Bir Yaşam Tarzı: VEGANLIK

Bir Yaşam Tarzı: VEGANLIK

Son yıllarda vegan yaşam tarzı sıklıkla tartışma konusu olmuştur. Bu tartışmalarla birlikte veganlığın sağlıklı ve gerekli olup olmadığı konusunda herkesin birbirinden farklı pek çok fikri oluşmuştur. Veganlık sadece beslenmeyle değil aynı zamanda yaşam tarzıyla da ilgilidir. 
 

VEGANLIK NEDİR?

Vegan beslenme ve vegan yaşam tarzı son yıllarda oldukça popüler bir kavram olarak karşımıza çıkmaya başlamıştır. Oysa veganlık tarihi çok eskiye dayanmaktadır. Aynı zamanda 1 Kasım Dünya Vegan Günü olarak kutlanmaktadır.

Vegan yaşam tarzının ne olduğu konusunda birçok farklı görüş mevcuttur. Kimisi sadece beslenmeyle ilişkilendirirken kimisi de yaşam tarzının değiştirilmesiyle ilişkilendirmektedir. Doğru olan yaşam tarzı olarak benimsenmesidir.

Veganlık hayvansal her türlü gıdanın ve ürünün tüketiminin reddedildiği bir yaşam biçimidir. Her canlının eşit yaşam hakkına sahip olduğunu savunur. Hayvanların insanlar için yaratıldığı düşüncesine tamamen karşı çıkar. Vegan yaşam tarzında hayvansal hiçbir gıda tüketilmezken hayvanlardan elde edilen ürünler de kullanılmaz. Aynı zamanda hayvanların denek olarak kullanıldığı markalar ve ürünler hiçbir şekilde tercih edilmez. 

Veganlık ile çiftlik hayvanlarıyla birlikte yeryüzündeki bütün hayvanların yaşam hakkı korunmak istenir. 

VEGANLIK VE VEJETARYENLİK ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Bu iki kavram genellikle çok fazla karıştırılmakta ve bilinçsizce kullanılmaktadır. 

Vejetaryenlik tamamen beslenmenin hayvansal ürünlerden arındırılmasıyla ilgili bir durumdur. Vejetaryenlikte genellikle et ürünleri tüketilmez. Bunun yanında yumurta, süt gibi hayvansal ürünleri tüketmeyen vejetaryenler de bulunmaktadır. 
Veganlık ise vejetaryenliğin daha geniş kapsamlısıdır. Beslenme şekli ve yaşam tarzıyla ilgilidir. Vegan beslenmede et, süt, yumurta, tereyağı, peynir gibi hiçbir hayvansal ürün tüketilmez. Aynı zamanda vegan yaşam tarzında deneylerinde hayvanların kullanıldığı kozmetik, temizlik ürünleri ve kürk, yün gibi hayvanlardan elde edilen kıyafetler de kullanılmaz. 

VEGAN BESLENMEDE TÜKETİLMEYEN GIDALAR

 

• Kırmızı Et
• Tavuk Eti
• Balık Eti
• Kabuklu veya Kabuksuz Deniz Mahsulleri
• Süt ve Süt Ürünleri (Yoğurt, Peynir, Tereyağı gibi)
• Bal
• Yumurta
• Jelâtin 

Yukarıda sayılan gıdaların dışında hayvanlardan üretilen hiçbir gıda vegan beslenmede tüketilmemektedir. Vegan beslenmenin ana kaynakları sebzeler, tahıllar, meyveler, kuruyemişler ve baklagillerdir.

VEGANLIK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Veganlığın 3 çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;

• Etik Veganlık
• Çevreci Veganlık
• Sağlık Amaçlı Vegan Beslenme

Etik Veganlık: Hayvanların insanlar için kaynak olarak kullanılmasına karşı çıkmaktadır. Etik veganlık anlayışına göre hayvanlar insanların alışkanlıkları, ihtiyaçları ve zevkleri için zulüm görmemelidirler. Yeryüzündeki bütün hayvanların yaşam hakkı aynı şekilde korunmalıdır. Beslenme, giyim ve diğer ihtiyaçlar için hayvanların yaşam alanlarının tehdit ve yok edilmesi anlamsız görülmektedir.

Çevreci Veganlık: Çevreci veganlık daha kapsamlı ve bütünsel bir vegan yaşam tarzıdır. Hayvanlarla birlikte çevreyi korumayı da amaçlamıştır. Hayvansal gıda ve diğer ürünlerin üretilmesinin, tüketilmesinin çevreye zarar verdiği düşünülmektedir. Bu yüzden doğal yaşamın bir bölümü değil bütünü korunmaya çalışılmaktadır. Aynı zamanda veganlığın çevre dostu olduğu savunulmaktadır.

Sağlık Amaçlı Vegan Beslenme: Bu anlayışı benimseyen kişiler hayvansal gıdaların insanın vücut yapısına ve metabolizmasına uygun olmadığını düşünmektedir. Bitkisel ağırlıklı beslenmenin daha sağlıklı olduğu savunulmaktadır.

VEGAN BESLENMEK ZARARLI MIDIR?

Çoğu kişi vegan beslenmenin zararlı olup olmadığı konusunu araştırmaktadır. Bu konuda kesin olarak bir şey söylemek mümkün değildi. Vegan beslenme tarzını benimsemek isteyen kişiler mutlaka bunu doktor kontrolü ile birlikte yapmalıdırlar.

Kimi uzmanlar vegan beslenmenin sağlık için çok faydalı olduğunu savunurken, bu düşüncenin tam aksini savunan uzmanlar da bulunmaktadır. Vegan beslenme tamamen kişisel bir durumdur. Sizin vücudunuza iyi gelen vegan beslenme tarzı bir başkasının vücuduna zarar verebilir.

Vegan beslenmede dikkat edilmesi gereken unsurlar vardır. Dikkatli bir şekilde yürütülmesi gerekir. Mümkün olduğunca organik ve doğal beslenmeye önem verilmelidir. Vücudunuzun ihtiyaç duyduğu demir, protein, kalsiyum, vitamin ve mineralleri yeterli şekilde almalısınız. 

Hayvansal gıdalardan alabileceğiniz makro ve mikro besinleri sebze, kuruyemiş, tahıl, baklagil gibi gıdalardan da temin edebilirsiniz. Fakat bu dengenin iyi kurulması ve düzenli olarak tahlil yaptırılması gerekir.

Çoğu vitamin sebze, meyve ve baklagillerden alınabilse de vegan beslenmede B12 vitamin eksikliği ile sıkça karşılaşılmaktadır. Tahliller sonucu B12 vitamini dışarıdan ilaç takviyesiyle alınabilir. 

Vegan beslenmede düzenli tahlil yaptırmak oldukça önemlidir. Gıdaların yeterli gelmediği durumlarda vitamin takviyesi almak gerekecektir.